ธรรมปัจจเวกขณ์ (48)
12 สิงหาคม 2519 ณ พุทธสถานแดนอโศก
ทุกคนจงพยายาม ระลึกถึงความเป็นจริง ที่จะเกิดอยู่เสมอ ด้วยสัมผัส ด้วยความเป็นอยู่ เรายังเป็นเสขบุคคล เรายังเป็นผู้ที่ยังประพฤติปฏิบัติ เป็นผู้ที่ยังพากเพียรเรียนรู้ อยู่ตราบใด เราก็จะต้องพยายามเรียนรู้สังขารทั้งปวง เป็นของไม่เที่ยง เป็นของไม่คงทน เสื่อมสลายไปเป็นธรรมดา อย่าประมาท เพราะฉะนั้น เราตั้งให้สังขารเรา ให้สูงขึ้นอยู่เสมอ พยายามจะปรุง ก็ปรุงแต่สิ่งที่เจริญ สิ่งที่ดีเสมอ อันใดไม่ดี อันใดไม่งาม ไม่พร้อมแล้วก็ปล่อยมัน จิตใจของเรา เราเองไม่รู้ว่า ไปยึดเอาสิ่งชั่วไว้ ไปปรุงไปพยายามกระทำให้มันเจริญอยู่ ในความชั่วนั้น มันจึงกลายเป็นว่า เราไม่ยอมปล่อยให้มันเสื่อมไป เป็นธรรมดาปกติ เพราะฉะนั้น ถ้าเราจับได้แล้วว่า สิ่งนี้ชั่ว เราก็เลิกปล่อยมันเสีย อย่าไปปรุงมันอีก อย่าไปให้มันมีในตนอีก ก็เท่ากับว่า เราปล่อยเราวางแล้ว ส่วนดีสิ เราต้องพยายามกระทำ ให้ส่วนดีนั้น พุ่งไปข้างหน้า เจริญไปเรื่อยๆ ปรับปรุงส่วนดีนั้นไปเรื่อยๆ เพราะถ้าเราไม่ปรับปรุงส่วนดี ตราบที่เรายังมีชีวิตอยู่ มันก็มีส่วนเลวมาแซม เราจึงจำเป็นต้องทำส่วนดีไปเรื่อยๆ เพราะมันไม่เที่ยง มันเสื่อมไปเป็นธรรมดา แม้จะปรับปรุงเอาไว้ขนาดไหน มันก็จะเสื่อม เพราะฉะนั้น เราจะต้องทำไว้ให้ดี ตราบเท่าที่เรายังอาศัยมันอยู่ ถ้าหมดความอาศัยแล้ว ก็อีกเรื่องหนึ่ง นี่เป็นที่สุดที่จบเป็นอย่างนั้น
เพราะฉะนั้น เราก็ยังประโยชน์ ยังประโยชน์ให้แก่ผู้อื่น ให้แก่ตน เมื่อตนเราเล็ก ตนเราน้อย ตนเรายังประโยชน์ให้แก่ตน ไม่มากไม่มายอะไร แต่เพียงยังขันธ์ ยังสังขารขันธ์ สังขารรูปของกายให้อยู่ มันก็นิดหน่อย เราจะยังสังขารอื่นๆ จะปรับปรุงอันอื่น จะปรุงจะแต่งอันอื่นให้ดีขึ้น ด้วยกายกรรม ด้วยวจีกรรมก็ตาม เพื่อรังสรรค์ เพื่อจรรโลงหรือแม้บูรณะ บางสิ่งบางอย่างในโลกอยู่ เราก็พึงกระทำอยู่
ทุกสิ่งมาแต่ใจ มาแต่จิตของเราทั้งนั้น ถ้าจิตเราติดที่อะไรมาก ยึดอะไรมาก มันก็ทำไม่ทั่วถึง ถ้าจิตของเราไม่ติดอะไรมาก ไม่หลงอะไรมาก เราก็จะทำทั่วถึงแล้ว แล้วเราก็จะกระทำที่สำคัญ ให้แก่ความจำเป็นแก่ชีวิตมาก่อน ทำแล้วนิดเดียวก็แล้วไปแล้ว เราก็จะมีโอกาส มาปรุงมาแต่งมาสร้างมาก่อ มาจรรโลงให้แก่ผู้อื่น ได้มากยิ่งขึ้น เป็นส่วนกำไรที่มากยิ่งขึ้น ใครทำได้มากๆ มันเป็นค่าของชีวิต เป็นประโยชน์ท่าน ทุกคนก็รู้ ทุกคนก็เห็น ทุกคนก็ต้องนับถือ ยกย่องเชิดชู ไม่ใช่เราอยากได้ แต่มันเป็นจริงตามสัจธรรม ผู้มีน้อย เขาก็สรรเสริญน้อย ผู้มีมากเขาก็เห็นมาก เขาก็สรรเสริญมากเป็นธรรมดา ทุกอย่างตามสัจธรรม แล้วมีความบริสุทธิ์ใจ
ต้องพยายามพากเพียร อ่านเรียนรู้จิตของเรา ที่มันยังติดยึดเกาะ ล้างให้มันหมด จนกระทั่งไม่มีอะไรแล้ว ไม่ติดอะไรแล้ว เราจะสบาย เราจะเป็นผู้มีค่า จะเป็นประโยชน์ท่านได้มากที่สุด ประโยชน์ตนนั้น น้อยนิดจริงๆ.
*****
